یکی از خرده سیستم های جامعه که خود توسعه آفرین و موتور محرکه همه ابعاد توسعه است، آموزش و پرورش می باشد. فرآیند توسعه، تغییر و تحول در  همه نهاد اجتماعی ، به ویژه آموزش و پرورش ضرورتی اجتناب ناپذیر است. همانگونه که فیلیپ کومبز ، می­گوید: « ریشه ی اصلی همه مشکلات و بحران های تعلیم و تربیت در مدیریت آموزشی است» اگر مدیریت آموزشی اصلاح گردد و تغییر و تحول اساسی در آن ایجاد شود مسائل  و مشکلات دیگر نظام آموزشی نیز اصلاح خواهد شد .

یکی از راه های تغییر و تحول در مدیریت  آموزشی و اصللاح آن به کارگیری سبک مدیریت مشارکتی است.

آموزش و پرورش بنا به رسالت خود فرهنگ ساز مشارکت می باشد اما با توجه  به اهمیت مشارکت  و شیوه­ی مدیریت مشارکتی؛ این تغییر و تحول را باید اول از درون خود نهاد تعلیم و تربیت آغاز کرد و بعد به دیگر نهادهای  جامعه ترویج داد .( ابراهیمی ، 83)

در شرایط متغیر و متحول، امروزی تنها ادامه راه گذشته براساس تجربه های گذشته کافی نخواهد بود و دوام  و  حیات سازمان بر فکر و عقیده تازه و خلاق نیاز خواهد داشت. در واقع قوه خلاق موجود در یک سازمان، یکی از با ارزش ترین سرمایه های  آن سازمان است که توسط مدیریت سازمان بارور می شود. اولین و مهمترین الزامات  برای ترویج خلاقیت   و نوآوری در سازمان تعهد و عزم راسخ مدیریت سازمان است.

علاقه و رغبت معلمان  و دانش آموزان در آزمایش و به کار گیری روش ها و فنون تازه و  انجام فعالیت­های خلاقانه بستگی زیادی با سبک ها و  روش های  مدیریتی دارد.

به رغم اکثر صاحب نظران علم مدیریت، سبک مدیریت مشارکتی مناسب ترین سبک برای رشد و شکوفایی  خلاقیت در مدرسه است .( سام خانیان ، 87 )

بیان مسأله

مدیریت مشارکتی به عنوان وسیله برای انسان کردن کار و برانگیختگی بیشتر کار کنان، تقریباً در هر سازمانی می تواند مورد استفاده قرار گیرد. مدیریت مشارکتی با توان بالقوه خود برای حل تناقضات سازمانی، مسائل به طور گروهی، هدف گزینی، برقراری ارتباط اثر بخش، بهبود روابط میان گروهی و ارزشیابی به وسیله همکاران، توجه فزآینده­ای را به خود جلب کرده است.

مشارکت؛ ارزش های انسانی را در سازمان نگهبانی می­کند. زیرا نیازهای کارکنان برای ایمنی، مناسبات اجتماعی، احترام و خودشکوفایی را پاسخ می گوید. ( دوستار محمد، 1380)

امروز شعار« نابودی درانتشار شماست مگر اینکه خلاق و نوآور باشید.» در پیش روی مدیران همه سازمان ها قرار دارد.

سازمان­های آموزشی نیز همچون سایر سازمان ها برای ادامه حیات خود در محیط متغیر و متحول کنونی ضروری است که سنت­ها و عادت­های منسوخ گذشته را کنار بگذارند ودر پی­خلاقیت، نوآوری مستمر برای توسعه پایدار و دوام حیات خود باشند.  

نقش مدیران به عنوان کسانی که بستر مناسب را در جهت بروز خلاقیت در سازمان ها فراهم می­آورند انکارناپذیر است. بنابراین بررسی رابطه ی بین سبک مدیریت مدیر و خلاقیت دبیران در مدارس امری اجتناب ناپذیر است. ( مهدی فیضی، 1386)

با توجه به مطالب فوق در این تحقیق به بررسی رابطه ی بین مدیریت مشارکتی و خلاقیت دبیران پرداخته می شود. 

ضرورت و اهمیت پژوهش

اندیشه ی کشانیدن گروه به کارگروهی گام مهمی در پرورش گروه به صورت یک واحد موفق می باشد. اگر مدیران کارکنان را برای مشارکت در تصمیم گیری ها قابل ندانند؛ از سویی کارکنان برای مشارکت از خود شور  و شوق نشان نخواهند داد و از سویی دیگر مدیران سازمان از کمک های فکری و مشورت های کارکنان محروم خواهند ماند. در نتیجه به جای اینکه  کار کنان با سازمان خود « اتصال عاطفی» داشته باشند به طور ذهنی از سازمان خود قطع  رابطه می­کنند و «گسیختگی عاطفی» در بین سازمان و افراد ایجاد  می شود. ( دوستار محمد، 1380)

رهبری مبتنی بر مشارکت، همراه با آغاز دوره کلاسیک نوین عمومیت یافت. این نگرش به دنبال ایجاد هماهنگی در میان کارگزاران، در جهت دست یابی به اهداف سازمان از طریق فراهم آوردن زمینه های مشارکت در تصمیم گیری مورد توجه قرار گرفت.

اعتقاد بر این است که زمانی که کارکنان  با هم در فرایند تصمیم گیری نقشی داشته باشند از تصمیمات اتخاذ شده، حمایت نموده و در نتیجه کارایی  خودشان را افزایش می­دهند. ارتباطات در مدیرات  مشارکتی؛ چند جانبه است، همانطور که بین کار کنان، تبادل نظر انجام می شود بین رهبر و کارکنان نیز صورت می­گیرد. مشارکت در تصمیم گیری به مزایای منجر می شود که از آنها به عنوان تحکیم روابط مدیر با کارکنان، ارتقای روحیه و رضایتمندی شغلی و کاهش  وابستگی به رهبری را یاد می  کنیم. ( ابراهیمی، 1380)

خلاء و شکاف میان عصر سنگ تا عصر فضا را خلاقیت و ابتکار پر کرده است. انسان در طول تاریخ زندگی خود همواره مدیون و مرهون ابداع و نوآوری خود بوده است. در عصر انفجار اطلاعات و توسعه سریع فناوری پرداختن  به فرآیند خلاقیت و ارائه راهکارهای عملی برای رشد و آموزش آن امری ضروری است و اجتناب ناپذیر برای ادامه ی حیات یک جامعه است. هر چند خلاقیت بالقوه در انسان به ودیعه نهاده شده است. اما ظهور آن مستلزم پرورش و به کارگیری آن است . تورنس معتقد است. « انسان برای بقاء نیازمند است که قدرت خلاقیت را پرروش و مورد استفاده قرار دهد.»

گسترش  و سرعت تغییر ات در سراسر دنیا باعث شده است که خلاقیت  بیش از پیش اهمیت یابد، کشورها فقط با ابتکار و نوآوری می تواند خود را با شرایط جدید وفق داده و همگام با دگرگونی ها به پیش روند. بدیهی  است که در دنیای پیچیده  کنونی، سازمان هایی در رقابت با سایرین موفق تر اند که بتوانند از فرصت های پیش رو به بهترین نحو استفاده کنند و این امر جز با افزایش خلاقیت و نوآوری امکان پذیر نیست.                    ( فیضی 1386)

هدف از این پژوهش ، بررسی رابطه ی مدیریت مشار کتی و خلاقیت دبیران می باشد به این امید که نتایج این پژوهش بتواند تأثیر این سبک مدیریتی را بر خلاقیت بسنجد و فرهنگ مشارکت را در سازمان آموزش و پرورش و دیگر نهادهای جامعه گسترش دهد.

تعاریف متغیرها

متغیر مستقل : در پژوهش جاری« سبک مدیریت مشار کتی» متغیر مستقل می باشد.

متغیر وابسته : در این پژوهش «  خلاقیت دبیران» متغیر واب سته می باشد.

تعاریف نظری

مدیریت: فعالیتی در جهت هماهنگ نمودن مردم،کار و سیستم در جهت رسیدن به هدف سازمان.                       ( ابراهیمی، 1383)

مشارکت : درگیری ذهنی و فکری در موقعیت گروهی است به نحوی که وی را در رسیدن به اهداف گروهی ترغیب و مسئول می ستازد. ( صادقی فرد و سید نقوی)

خلاقیت:  توانایی ترکیب اندیشه ها و نظرات در یک روش منحصر به فرد یا ایجاد پیوستگی بین آنها می باشد. ( ابراهیمی، 1383)

اهداف پژوهش

با توجه به اینکه شیوه مدیریتی مطلوب می تواند موجب بهبود بخشیدن به کیفیت فعالیت­های آموزش و پرورش شود و تحولی در کیفیت و کمیت آموزش و پرورش  به وجود آورد و اهمیتی که مدیریت مشارکتی در دنیای امروز دارد هدف از این پژوهش به بخش هدف های کلی و هدف های جزئی تقسیم می شود:

هدف کلی : بررسی رابطه  ی مدیریت مشارکتی با خلاقیت دبیران

هدف جزئی

با جمع آوری و تجزیه و تحلیل نظرات دبیران دبیرستان  های پسرانه و دختران شهرستان کازرون ؛ رسیدن به پاسخ سوالات زیر می باشد:

1- آیا میان مدیریت مشارکتی و خلاقیت  رابطه ی وجود دارد؟

2- آیا میان سطح تحصیلات و خلاقیت رابطه ای  وجود دارد؟

3- آیا میان سابقه ی خدمت و خلاقیت رابطه ای وجود دارد؟

4- آیا میان جنسیت  و خلاقیت رابطه ای وجود دارد؟

محدودیت های پژوهش

محدودیت های پژوهش به  شرح ذیل می باشد:

1- پژوهش منحصر به دبیرستان های شهرستان کازرون است که تعمیم  آن به سایر مناطق آموزشی عاری از خطا ن خواهد بود.

تعداد صفحات : 80

فرمت فایل : Word